Ιωνία: Μια διαφορετική ιστορική προσέγγιση για τους μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου
του Κων/νου Θώδη , συγγραφέα – εκπαιδευτικού“ Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν , είναι σαν να σβήνεις κι ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον… ” Γιώργος Σεφέρης
Οι πρώτες μεταναστεύσεις πληθυσμών από τον Ελλαδικό χώρο προς τα παράλια της Μικράς Ασίας άρχισαν από τα μέσα του 11ου ως και τον 9ο αι. π.Χ. Έλληνες από τη ΒΑ Πελοπόννησο , την Αττική και την Εύβοια μετακινήθηκαν στη Σάμο , τη Χίο και τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια .
Ολόκληρη η δυτική παραλία της Μικράς Ασίας ονομάστηκε Ιωνία . Εκεί δημιουργήθηκαν και οι πρώτες πόλεις – κράτη . Στην Ιωνία , κατά τον Α’ Ελληνικό αποικισμό ιδρύθηκε η Ιωνική Δωδεκάπολη . Σ ‘ αυτή συμμετέχουν η Μίλητος , η Μυούντα , η Πριήνη , η Έφεσος , η Τέως , η Κολοφώνα , οι Ερυθρές, οι Κλαζομενές , η Φώκαια , η Σάμος και η Χίος .
Αργότερα προστέθηκε και η Σμύρνη . Οι πόλεις αυτές ίδρυσαν την Ιωνική Συμπολιτεία , το Κοινό των Ιώνων , μια oμοσπονδία από ανεξάρτητες , αυτόνομες και οικονομικά ισχυρές πόλεις – κράτη που κάθε μια είχε τους εκπροσώπους της βουλευτές . Ο χαρακτήρας της ομοσπονδίας ήταν θρησκευτικός και εμπορικός .
Κέντρο της ήταν το Πανιώνιο , στο ακρωτήριο της Μυκάλης . Εκεί υπήρχε το Ιερό του Ελικώνιου Ποσειδώνα , όπου οι Ίωνες τελούσαν τις ετήσιες γιορτές και σπονδές τους . Η Ιωνία γη ήταν εύφορη. Τα λιμάνια της έσφιζαν από ζωή . Οι ανάγκες για εισαγωγή πρώτων υλών τους ώθησαν στην ίδρυση αποικιών, κυρίως στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας.
Οι κάτοικοι της Ιωνίας προσέδιδαν μεγάλη σημασία στην κοινωνική ζωή. Αυτό φαίνεται έκδηλα στα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα των πόλεών τους . Ανέπτυξαν τη φιλοσοφία , την επιστήμη , τον αρχιτεκτονικό ρυθμό - με τη λεπτότητα , την αρμονία και την καλαισθησία - την πολεοδομία , το ιωνικό ποιητικό μέτρο , τη ρητορεία , τη γεωγραφία , την ιστοριογραφία , την ιωνική διάλεκτο , την ποίηση , το θέατρο και τη δημοκρατία .
Η ισχυρή οικονομία , της επέτρεψε από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της να κόβει νομίσματα από ήλεκτρο και άργυρο . Τα πρώτα νομίσματα στην αρχαία Ελλάδα κόπηκαν τον 7ο αι . π.Χ στη Μικρά Ασία .
Οι Ίωνες φημίζονταν για την εργατικότητα , την ευστροφία του νου , την αγάπη προς τα ταξίδια , την πνευματικότητα , την κοινωνικότητα , την καλλιτεχνική και εμπορική τους φύση .
Την Ιωνική διάλεκτο μιλούσαν εκτός από την Ιωνική δωδεκάπολη , στην Εύβοια , τις Κυκλάδες και τις πολυάριθμες αποικίες των Ιώνων . Η Ιωνική γλώσσα είναι η γλώσσα της επικής ποίησης . Το Ομηρικό ιδίωμα έχει ως βάση του την Ιωνική , η οποία εμπλουτίζεται με στοιχεία από την Αιολική και την Αττική διάλεκτο . Είναι η διάλεκτος της λυρικής ποίησης – Αρχίλοχος , Τυρταίος , Σόλων , Θέογνις , Καλλίνος κ.ά. - και της ιστοριογραφίας . Στην Ιωνική γράφουν ο Εκαταίος ο Μιλήσιος και ο Ηρόδοτος . Επίσης οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι Εμπεδοκλής , Παρμενίδης και Ξενοφάνης .
Η γειτνίαση με τις μεγάλες ανατολικές αυτοκρατορίες – Λυδία , Φρυγία και Περσία – ενθάρρυνε συμπεριφορές στην Ιωνία που σύμφωνα με τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο «…οι συμπολίτες του επιδίδονταν σε ανούσια πολυτέλεια εξαιτίας της επαφής τους με τους Λυδούς , ενώ συνήθιζαν να πηγαίνουν στην αγορά με πορφυρά ενδύματα , καλοχτενισμένοι και αλειμμένοι με αρώματα …»
